دستگاه اکسیژن ساز چیست؟
دستگاه اکسیژن ساز (oxygen concentrator)چیست؟ اکسیژن ساز چطور کار میکند؟ آیا همان کپسول اکسیژن(سیلندر اکسیژن)است یا منظور همان دستگاه تصفیه هوا است؟!
این سوالات نمونه ای از سوالاتی است که افراد برای اولین بار نام این دستگاه ارزشمند را می شنوند.
اما لازم است بدانید که دستگاه اکسیژن ساز بسیار کاربردی تر از کپسول اکسیژن می باشد و برخلاف دستگاه تصفیه هوا که برای محیط زندگی کاربرد دارد این دستگاه مختص به بیماران تنفسی است. دستگاه تصفیه هوا نیز باعث افزایش کیفیت هوای محیط می شود و میتواند در کنار اکسیژن ساز استفاده شود، ولی باعث افزایش اکسیژن برای فرد بیمار نمی-گردد. دستگاه اکسیژن ساز نگرانی نبود اکسیژن سازی مداوم برای بیمار را در خانه ها به طور کامل برطرف کرده. خصوصاً حال که کره زمین با مشکلاتی مانند کرونا و انواع بیماری های تنفسی دست و پنجه نرم میکند، بیماری های تنفسی به معضل بزرگ شهرنشینان تبدیل شده است.
دستگاه اکسیژن ساز یکی از تکنولوژی‌های نوین و کاربردی است که وظیفه غلیظ کردن اکسیژن را بر عهده دارد. هوایی که ما تنفس می‌کنیم دارای بیش از 78 % نیتروژن و 21 % اکسیژن است. این دستگاه یک وسیله برقی است که اکسیژن اطراف ما را گرفته و به اکسیژن غلیظ‌‌‌تر تبدیل میکند. اگر با این دستگاه آشنایی داشته باشید به خوبی می‌دانید که نمی‌توان نقش آن را در تسهیل زندگی برخی از افراد نادیده گرفت.
حتماً می‌پرسید که فایده این کار چیست؟ در واقع این تکنولوژی، یک درمان و پیشگیری است که مورد نیاز برخی بیماران است. مکانیزم کار این دستگاه به این صورت است که هوای موجود در محیط اطراف خود را به داخل خود کمپرس میکند و آن را به اکسیژن پزشکی تبدیل میکند. اکسیژن حاصل از دستگاه، بیش از 95% خلوص دارد. اکسیژنی با این درصد خلوص، به اکسیژن پزشکی نیز معروف است.
مکانیزم کاری دستگاه های اکسیژن ساز :
اکسیژن موجود در هوا (در حد 20%) را تحت فشار بالا متراکم میکنند و با فشار متناسب و قابل تنظیم برای کاربر فراهم میکند.
استفاده از اکسیژن ساز برای مقاصد درمانی مانند اکسیژن تراپی و یا درمان بیماری های مزمن و یا حاد تنفسی استفاده می شود.
خلوص بالای اکسیژن خروجی، عدم نیاز به شارژ، راحتی در استفاده، جابجایی راحت، هزینه و صدای پایین و همچنین راندمان عملکردی بالا از ویژگیهای اصلی دستگاههای اکسیژن ساز است.
انواع دستگاه های اکسیژن ساز در ظرفیت های مانند 3، 5، 8 و یا 10 لیتر در دقیقه از معتبرترین مارک ها در فروشگاه اینترنتی توان نو وجود دارد.
ظرفیتهای 3 تا 5 لیتر معمولا برای ناراحتیهای تنفسی مزمن و ظرفیت های بالاتر برای موارد حاد استفاده میشود.
این دستگاه یک جایگزین بسیار عالی برای کپسول اکسیژن است و تنها محدودیت آن، نیاز به برق است. ناگفته نماند مدل‌های جدیدی از این دستگاه طراحی و ساخته شده‌اند که با باتری کار میکنند، اما توانایی تولید اکسیژن با غلظت کمتری را دارند. با ما همراه باشید تا خصوصیات کامل این دستگاه و موارد مصرف آن را برای شما شرح دهیم.
دستگاههای اکسیژن ساز از نظر کاربرد و نوع استفاده به چند دسته تقسیم می‌شوند. در ادامه با نمونه‌های آن‌ها آشنا می‌شوید.
با انواع دستگاه اکسیژن ساز آشنا شوید
اکسیژن ساز‌ها انواع مختلفی دارند اما به طور کلی به دو دسته ثابت و قابل حمل تقسیم می‌شوند.
1- دستگاه اکسیژن ساز ثابت:
بیشتر اکسیژن ساز‌هایی که در منازل مورد استفاده قرار می‌گیرند از نوع ثابت هستند. این دستگاه‌ها می‌توانند به صورت پالسی و مداوم اکسیژن تولید کنند.
منظور از کارکرد پالسی این است که دستگاه طی فاصله‌های زمانی مشخص به صورت مقطعی، مقدار اکسیژن مشخصی را تولید می کند. خوب است بدانید که در حالت اکسیژن سازی مداوم، دستگاه یکسره و بدون توقف، اکسیژن تولید میکند.
ناگفته نماند که اکسیژن ساز‌های ثابت اغلب دارای چرخ‌هایی در قسمت زیرین هستند و قابلیت حمل به قسمت‌های مختلف خانه یا مکان مورد نظر را دارند اما این کار را نمی‌توانید به راحتی نمونه‌های قابل حمل انجام دهید.
2- دستگاه اکسیژن ساز قابل حمل:
اکسیژن ساز‌های قابل حمل که وزن کم‌تر و اندازه کوچک‌تری نسبت به اکسیژن ساز‌های ثابت دارند و برای راحتی در حمل‌و‌نقل طراحی و تولید شده‌اند، معمولا فقط به صورت پالسی اکسیژن تولید میکنند.
در این دستگاه‌ها می‌توان اکسیژن خروجی را به صورت دستی مطابق با نیاز بیمار از طریق صفحه کنترلی که روی دستگاه نصب شده است تغییر داد. بهتر است که اکسیژن ساز مورد نیاز خود را با توجه به توصیه‌های پزشک معالج انتخاب کنید تا در استفاده از آن به مشکل نخورید. در بازار اکسیژن ساز‌های مختلفی مطابق با نیاز شما وجود دارد که به راحتی قابل تهیه هستند.
این دستگاه‌ها هیچ‌گونه تفاوتی با دیگردستگاه‌های اکسیژن ساز ندارند و مکانیزم کار آن‌ها مانند یکدیگر است. تنها تفاوت این نوع با دیگر دستگاه‌ها در اندازه، استفاده از باتری در کنار برق مستقیم و همچنین وزن آن‌ها است. دستگاههای اکسیژن ساز پرتابل می‌توانند با برق (AC , DC) و باتری‌ها تغذیه شوند.
یکی از موضوعاتی که در این دستگاه‌ها حائز اهمیت است، طول عمر باتری موجود در دستگاه است. بعضی از باتری‌ها می‌توانند 1 ساعت شارژ نگه دارند و بعضی دیگر تا 8 ساعت هم شارژ را نگه می‌دارند. مدت نگه‌داری شارژ در باتری دستگاههای اکسیژن ساز به طرز مصرف کاربر بستگی دارد.
بیشتر دستگاههای اکسیژن ساز پرتابل از سیستم خروجی IMPLUS استفاده میکنند. این سیستم دارای سنسور‌هایی در داخل دستگاه است که دم و بازدم بیمار را تشخیص می‌دهد و در هنگام دم، اکسیژن را به بیمار می‌رساند و در هنگام بازدم، مونوکسید کربن را خارج میکند. این سیستم میتواند در مصرف انرژی صرفه جویی کند و تنفس بیمار را راحت‌تر کند.
دستگاههای پرتابل در اندازه‌ها و ظرفیتهای متفاوتی تولید و در بازار عرضه می‌شوند که این اندازه‌ها برای بیماری‌ها مختلف، متفاوت است. برای بیمارانی که دارای بیماری‌های تنفسی از قبیل آسم حاد و مزمن و اختلالات غیر حاد تنفسی هستند، دستگاه‌هایی با ظرفیت تولید 3 یا 5 لیتر اکسیژن در دقیقه بسیار مناسب است. برای بیماران سرطانی و یا افرادی که ریه‌هایشان به صورت تقریبا جدی تخریب شده است، دستگاه‌هایی با ظرفیت 7 تا 10 لیتر در دقیقه توصیه میشود.